De prijs van gratis AI: 'Weggeven van jouw data'

[AI & Marketing door Patrick Petersen]

De meest opvallende AI-expert-discussies schieten rond, vooral op LinkedIn. Zelf beschouw ik mij niet als alwetend, maar ik heb wel een gedegen IT- en data-achtergrond, gecombineerd met ervaring in de marketing-big-data-golf, toen plotseling alles datagestuurd werd. Dat marketing in de jaren 60 bij de oprichting van het vak zijn basis had in onderzoek, lijkt massaal vergeten. Het draait om weten wat je doet, voor wie, en dit cijfermatig onderbouwen. In die zeventig jaar marketing is het eigenlijk nooit anders geweest. 
De AI-hype, de AI-washing gemengd met marketing en business, is een gratis speeltuin met gevaarlijke toestellen. Ook in de wereld van technologie, en met name de opkomst van de gratis AI-toepassingen, lijkt het bijna te mooi om waar te zijn: gratis apps en tools die je helpen bij allerlei taken, van tekstschrijven en beeldgeneratie tot vertalingen en persoonlijke assistentie. Ze verwerken met gemak een enorme hoeveelheid big data, vaak in de cloud.
Eerst gratis internet, nu gratis AI!
De belofte van gratis is aantrekkelijk. Het doet denken aan het gratis internet uit de jaren 90. Tot het moment dat we ons realiseerden dat de gratis internetprovider mee kon kijken, opslaan en verkopen aan derden. Het was het einde van de gratis internetverbinding.
Iedereen houdt van iets voor niets. Maar achter deze ogenschijnlijk waardevolle diensten schuilt een minder glamoureuze waarheid: het gebruik van gratis AI-toepassingen komt met een prijs die niet altijd even duidelijk is. Wat vaak wordt verzwegen, is dat de prijs die je betaalt niet in geld is, maar in iets veel waardevollers: je persoonlijke gegevens. Dat je bij veel gratis AI-chats jezelf moet afmelden voor het gebruik van jouw persoonlijke data voor trainingsdoeleinden, is nog niet overal duidelijk.

Data als valuta

Het idee dat data tegenwoordig een waardevolle valuta is, is niet nieuw. Socialemediaplatforms, zoekmachines en online winkels hebben dit concept al lang omarmd: jouw gratis gebruik in ruil voor jouw data. Maar met de opkomst van AI zijn de mogelijkheden om gegevens te verzamelen en te gebruiken exponentieel toegenomen. AI-systemen hebben enorme hoeveelheden data nodig om te leren, te verbeteren en precies te voorspellen wat jij wilt of nodig hebt. Het is niet onwaarschijnlijk dat jouw interacties met een gratis AI-app, zoals het typen van tekst, het uploaden van afbeeldingen of zelfs het geven van feedback, worden vastgelegd en geanalyseerd om het systeem verder te trainen. De gegevens die je verstrekt, kunnen allerlei dingen zijn: je voorkeuren, gewoonten, zoekgedrag, persoonlijke voorkeuren, locatie, zelfs je stem of gezichtsuitdrukkingen. Alles wat je invoert in de AI-toepassing kan mogelijk worden opgeslagen en gekoppeld aan je profiel. Dit proces is vaak onzichtbaar voor de gemiddelde gebruiker, die zich vaak niet realiseert hoe zijn gegevens precies worden gebruikt of gedeeld.

Het onzichtbare ruilcontract

Wanneer je je aanmeldt voor een gratis AI-tool, bijvoorbeeld een tekstanalysetool, een AI-schrijfassistent of een foto-editor, word je vaak gevraagd om toegang te geven tot bepaalde informatie. Dit kan gaan om je e-mailadres, je locatie of zelfs gegevens die rechtstreeks uit je interacties met de tool komen. Hoewel het niet altijd expliciet wordt vermeld, geef je deze gegevens vaak niet zomaar weg. Ze worden verzameld, geanalyseerd en gebruikt door de bedrijven achter de AI-toepassing.

Wat je je misschien niet realiseert, is dat jouw gegevens door diezelfde bedrijven worden gebruikt om hun AI-systemen te verbeteren, advertentienetwerken te voeden en vaak voor commerciële doeleinden. Het zogenaamde gratis gebruik van een app betekent in feite dat jij, als gebruiker, de waardevolle data die je genereert beschikbaar stelt voor bedrijven om mee te experimenteren, te verkopen of in te zetten voor hun eigen winst. Data is immers de nieuwe olie, en bedrijven weten maar al te goed hoe ze er optimaal gebruik van kunnen maken. Kijk maar eens naar de duizenden cookies in de mappen van jouw browser.

Patrick Petersen RDM MA MSc is s AI-expert gericht op businessautomatisering en ondernemer met zijn bureau AtMost(TV), auteur van meer dan twintig prijswinnende boeken over AI, marketing, online tech en maatschappelijke ontwikkelingen, zoals zijn www.handboek.ai. Bovenal is hij docent en spreker.

www.atmost.nl

 Volg Marketing Report op LinkedIn!

 Abonneer je op onze gratis dagelijkse nieuwsbrief

 Registreer jouw bureau gratis in de Marketing Report reclamebureau database The List

Lees ook:

Gepubliceerd door: Laura Heerlien