De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) adviseert de regering om mediabeleid te maken dat inspeelt op het veranderende speelveld in de mediamarkt.

Volgens de WRR is dit nodig omdat grote platformbedrijven (Alphabet/Google, Meta/Facebook, Apple, Amazon en anderen) in het veranderende speelveld de dienst uit gaan maken en journalistieke media naar de marge worden gedrongen. Maatregelen zijn nodig, en in feite is een herijking van het mediabeleid noodzakelijk. Zoekmachines, sociale mediaplatforms, slimme elektronica en generatieve artificiële intelligentie hebben een centrale rol gekregen, die ze eerst niet hadden.

Dit is een belangrijke conclusie uit het gepresenteerde WRR-rapport Aandacht voor Media, naar nieuwe waarborgen voor hun democratische functies.

WRR adviseert

De WRR adviseert om maximaal gebruik te maken van EU-regelgeving op het vlak van overnames, transparantie van algoritmes en de aanpak van haatzaaien. Voor de democratie stelt de WRR het belangrijk te vinden dat informatie door de overheid prominent zichtbaar en goed vindbaar wordt gemaakt.

Ook adviseert de WRR om de lokale en regionale journalistiek te versterken, die zowel privaat als publiek kan worden ingevuld. Tevens is er het advies richting politici: wees verantwoordelijk met de manier waarop men in de media verschijnt en uitingen doet.

Definitie van media in een democratie

De WRR stelt dat de media in een democratie de rol van informeren, controleren, maar ook het bieden van een forum heeft. Dit moet in onafhankelijkheid gebeuren, op een toegankelijke manier, betrouwbaar en met het afleggen van verantwoording.

Mediabeleid moet de democratische functies in het mediasysteem leidend maken, waarbij de WRR stelt dat overheidsinterventie noodzakelijk is. Daarvoor moet mediabeleid het hele spectrum omvatten, aldus de WRR.

Opvallend is dat ook een van de aanbevelingen is om het toezicht en de handhaving te versterken. Het Commissariaat voor de Media hanteert als toezichthouder en handhaver tot nu toe de policy vooral geen boetes uit te delen en erg coulant richting mediaorganisaties te zijn.

Pluriformiteitstoets bij overnames

De WRR pleit voor een pluriformiteitstoets bij overnames, maar ook om het eigendom van media (in navolging van andere landen) verplicht transparant te maken. Ook pleit de WRR voor één centrale distributiestrategie bij de NPO.

Opvallend is dat de WRR ook stelt dat het noodzakelijk is dat mediabedrijven ofwel gaan samenwerken ofwel gaan opschalen om het hoofd boven water te houden.

Google en Facebook betaalden traditionele media

Alphabet/Google en Meta/Facebook blijken de afgelopen jaren, al dan niet via het Digital News Innovation Fund (DNIF), nagenoeg alle private mediabedrijven van 2015 tot 2019 te hebben voorzien van financiering, in totaal 5,5 miljoen euro. In 2020 kregen 70 lokale media nog eens 380.000 euro vanuit Google. Ook het Google News Initiative Challenge for Europe, Google News Initiative Student Fellowship, Google News Initiative Labs, alsmede het Meta News Accelerator Program, Meta Third Party Factchecking en Meta European Journalism COVID-19 Support Funds zorgden voor inkomsten richting Nederlandse media. Uitgaven van onder meer DPG Media, ANP, Mediahuis NRC, Mediahuis Nederland, FD Mediagroep (BNR Nieuwsradio/FD), ANP, Follow The Money, Talpa Network (LINDA.) en RTL Nieuws en de VPRO profiteerden hiervan.

Het volledige WRR-rapport is hier te vinden.

Het rapport over de financiering door techplatforms is hier te vinden.

www.wrr.nl

Volg Marketing Report op LinkedIn!