[Column] David de Jong: NPO politiek vehikel voor culturele sluikreclame?

Stel je heet Nederlandse Publieke Omroep. Dan ben je op aarde in Nederland om media-aanbod te bieden dat een breed en divers publiek moet voorzien van informatie (waaronder journalistiek), cultuur en educatie. Let wel: cultuur.

Dan wordt nog in een prestatieovereenkomst met de staatssecretaris van OCW vastgesteld dat de NPO minimaal 30 videoregistraties per jaar van podiumkunsten programmeert, minimaal 10 eigen Nederlandse dramaproducties of te produceren seizoenen programmeert. Verder is daarin vastgelegd dat de NPO qua budgetomvang de totstandkoming van kwalitatief hoogwaardige Nederlandse documentaires, Nederlands drama en talentontwikkeling borgt en ook nog 18 (recente) Nederlandse filmproducties programmeert. Daarnaast tekent de NPO voor de registratie wekelijks voor zijn muziekkanalen gemiddeld minimaal 10 live-optredens en minimaal 4 concerten of festivals.

Dat is dus onderdeel van de kernopdracht van de NPO. Tijdens de coronacrisis kreeg de NPO van de regering ruim 10 miljoen euro om meer cultuur te programmeren. Destijds werd NPO2 Extra daartoe breder gedistribueerd, waarbij veel optredens werden uitgezonden.

Actieplan cultuur

Des te opvallender is dat staatssecretaris Gunay Uslu (D66) in de Hoofdlijnenbrief cultuur 2022 heeft aangekondigd in mei 2022 5 miljoen euro te reserveren voor de NPO voor een podium bij de NPO in het kader van een actieplan cultuur. Daarbij gaat het om het vergroten van de culturele programmering bij de NPO om bezoekers te stimuleren terug te keren naar theaters, musea en bioscopen. Dit bedrag is buiten de reguliere financiering van de NPO om en is geen onderdeel van de Mediabegroting. Daarnaast is 12,5 miljoen vrijgemaakt als productie aanjager voor high-end series en de zichtbaarheid van Nederlandse speelfilms bij de NPO.

Je zou denken dat 985 miljoen euro die de NPO uitgeeft vanuit de eigen begroting (de overheid geeft 866,6 miljoen euro) voldoende is om alle kerntaken waaronder de culturele invulling te kunnen geven. 9 tot 12 procent van de begroting wordt aan cultuur vergeven aan video en 26 tot 28 procent bij audio. Afhankelijk van de definities is het aldus een kwestie van keuzes maken zou je denken.

De NPO zou de NPO niet zijn als het dan denkt, ah er is politiek een ambitie, we vragen gewoon geld. Het viel het ANP op en dat schreef een bericht dat de staatssecretaris zo mensen naar het theater wil proberen te krijgen. De NPO heeft inmiddels een vraag uitgezet waarbij producenten en omroepen voorstellen kunnen doen, waarbij dit samen met de cultuursector tot stand is gekomen.

Politiek gemotiveerde sluikreclame?

Het is als je het nog van een afstandje bekijkt, misschien wel sluikreclame. Elke andere sector moet om publiek te trekken simpelweg reclamezendtijd inkopen. Daarnaast kan je twijfels hebben of hiermee de onafhankelijkheid van de NPO wel gewaarborgd wordt. Immers: er is een wervende doelstelling om mensen naar het theater te krijgen. En dat dus terwijl de NPO zelf vanuit de kerntaak al een culturele doelstelling heeft, waarbij de onafhankelijkheid wel is geborgd. Politieke scoringsdrift en financiële inhaligheid vanuit de NPO lijken de boventoon te voeren in dit verhaal in plaats van simpelweg sowieso al voorzien in de kernopdracht van de NPO.

---

David de Jong is als journalist werkzaam bij onder meer Marketing Report.

Monks ontwikkelt Veerkracht-campagne voor Pink Ribbon

28-10-2025 | 17:25:00

Kleine gebaren zijn nooit echt klein. Een berichtje, een knuffel, een herinnering of een cadeautje: ze brengen steun, hoop en bouwen veerkracht, in de ander en in onszelf.

Lees Meer >>