Rodger Werkhoven: Schadenfreudevrije kerst gewenst, allemaal!

[Column] Heeft The Sweetshop Darre en McDonald’s genept? En CSDM exposeert Suzy One Kenobi’s AI-kerstanimaties.

De kritiek was niet mals. Men vond die AI-gegenereerde anti-kerstfilm van McDonald’s zielloos; het paste niet bij ‘het kerstgevoel’. En pas toen zelfs de BBC er aandacht aan besteedde, durfden eindelijk ook de AI-nitwits zich te roeren om het gereedschap maar weer ’ns te shamen.

Er werd zelfs gesuggereerd dat AI-gegenereerd leed niet gevoeld kán worden. Dat pijn, tegenslag en leed écht moeten zijn om je in de ziel te raken… ????

Het deed me denken aan vroeger. YouTube werd er groot mee; écht leed. Pre-YouTube, zapte men voor leedvermaak naar Funniest Home Videos, op tv. Bestaat dat nog? Filmpjes met echte mensen erin die van trappen vallen, met schommels tegen kindergebitjes, kattenklauwen die honden verminken? Kan écht niet meer, toch? Dan is AI-nep zo’n foute oplossing toch niet?

Is na de vegan kipnugget nu ook nepleed de sjaak?

Waarom wereldwijd die agressie jegens ‘artificial lijden’? U weet, de vleeslobby wil ook al benamingen als plantaardige hamburger, veganistische kipnuggets en vleestomaat verbieden per EU-decreet. Poogt men, net zoals de anti-vegan lobby framet dat alleen écht dierenleed lekker genoeg zou smaken om er McDonald’s-producten uit te persen, nu McD ervan te doordringen dat uitsluitend écht mensenleed pijnlijk genoeg is om er een McDonald’s-commercial omheen te creëren?

Van fake-leed naar afleerleed

Of is ‘Schadenfreude’, zoals dat zo mooi in Weihnachtsterminologie heet, net als ‘zwarte piet’, ‘dierenmelk-in-je-koffie’ en ‘zelfvuurwerkafsteken’, in general ge-denormaliseerd aan het raken? De conservatieve medemens die traditioneel moeilijk afscheid neemt van écht foute zaken, zou AI-leed als troostrijk ‘afleerleed’ een kans kunnen gunnen?

Stel: ‘de AI-nitwit heeft tóch gelijk…’

Zijn kunstmatige media en matige kunst écht niet in staat om de emotionele snaar te raken? Hoe verklaart de AI-nitwit het succes van South Park dan? Daar laten heel belabberd computergeanimeerde poppetjes de kijker alle hoeken van het spectrum van menselijke emoties zien en telkens weer is ’t lachen als Kenny crepeert. Kennelijk is ‘echt’ geen voorwaarde voor ‘voelen’. En aan commercials met échte acteurs is natuurlijk net zomin écht iets echt.

De fabel van de zwoegende studio

Ook zouden 10 professionals 5 tot 7 weken aan die McD AI-commercial gewerkt hebben… The Sweetshop heeft dus óók Darre van Dijk en Ronald McDonald genept? Of was 1 creatief met wat AI-tools 6 van de 7 weken van haar eigenlijke productietijd al kwijt aan onnodige vergaderingen met 9 managers? Waarschijnlijker: The Sweetshop bedong een uurtje-factuurtje-deal en waren daar heel creatief mee in L.A. Wees dan transparant. Achteraf gezien had The Sweetshop vast liever een Impact-Based Value Proposition bij TBWA neergelegd…

Ik vond hem persoonlijk best grappig…

… die McDonald’s-kerstcommercial. En over AI als animatietool ben ik zeker niet objectief. Nadat OpenAI me in ’22 meldde niets in AI-video te zien, maakte ik met D-ID uit Israël, ’s werelds eerste AI-animatietool én ’s werelds eerste volwaardige AI-filmpjes. AI stelt me in staat om in m’n eentje het werk van 10 mensen te doen, niet in 5 tot 7 weken, maar in 1. In elke stijl. AI is voor mij (ook) een experimentele animatiemethode ‘erbij’. Ik ontdek dagelijks nieuwe, creatieve (on)mogelijkheden.

hierboven: ‘Happy, Shiny & Jofel XXX-Mas’ door Suzy One Kenobi

AI-animatiekunst uit de underground

Ook daarom breek ik een lans voor de écht artsy animatie. Die hoeft niet te faken dát het een ‘echte’ film is, om er te mogen zijn. Een idee wellicht om zo onze door Staatsloterij-reclametranen vastgeroeste tearjerker-kersttraditie te re-animeren?

Ik draag kunstenaar Suzy One Kenobi (fanatiek veganist, by the way) voor. Zij werd ’22 uitgenodigd voor het artist program van OpenAI. En ANOTHER DIMENSION krijgt van Mark Veenman en CS Digital Media regelmatig ruimte om nieuwe 10-seconden-durende kleur- en vormexplosies van Suzy One in het Amsterdamse metronetwerk te laten zien.

hierboven: ‘Happy XXX-Mas Amsterdam!’ door Suzy One Kenobi

Gegarandeerd leedvermaakvrije kunstzinnigheid

Geloof mij: niemand die de art van Suzy One Kenobi ziet, vraagt hoe lang ze werk had aan die 10 seconden. En plakkaatverf, origamipapier, een rostrum rig, Blender, of een AI-algoritme; laat kunstenaars zelf bepalen waarom welke gereedschappen te kiezen om hun visie te manifesteren. Suzy One Kenobi haar kerstgroeten zijn - net als TBWA/NEBOKO’s short-lived hamburgerketen-kerstreclame - volledig AI-gegenereerd, maar dan heel wat kunstzinniger IMHO én 100% leedvermaakloos.

Om in haar woorden af te sluiten: “Jofel XXX-MAS, Matties!”

Over de auteur:
Beeld- en mediatechnoloog Rodger Werkhoven droeg op uitnodiging van OpenAI vanaf ’21 bij aan de ontwikkeling van DALL·E en ’t inbouwen ervan in ChatGPT. Via OpenAI Talks is Werkhoven als keynote speaker te boeken. AI-startup ANOTHER DIMENSION van Marcel Ossendrijver en Werkhoven ondersteunt creatieve industrie, architectuur- en kunstprojecten met AI-tech en -talent.