Patrick Petersen: Is AI slim of de mens dom?

[AI & Marketing door Patrick Petersen]

Kun je kunstmatige intelligentie nog “intelligent” noemen als het geen bewustzijn of begrip heeft? Is het vooral een projectie van onze verwachtingen?

We leven in een tijd waarin een chatbot je sollicitatiebrief herschrijft, je liefdesleven redigeert in foutloos Frans, en met overtuiging een sonnet uit zijn digitale mouw schudt.

“Wauw,” roepen we, “AI is zó slim!” En daar begint het misverstand.

De oververhitte AI-hype is alsof we aan de vooravond staan van een tijdperk waarin hyperintelligente machines onze problemen oplossen, onze gedachten lezen en misschien zelfs eindelijk die printer aan de praat krijgen.

Want laten we even iets helder krijgen: AI is niet slim. AI lijkt slim. Dat is een wezenlijk verschil, al vergeten we dat liever als we voor de derde keer vandaag een tekst door ChatGPT jagen om “even snel iets te schrijven”.

Wat AI doet, is geen denken. Het is gokken. Hoogwaardige, hypersnelle, hypergeavanceerde statistische gokkerij.

Een soort papegaai met een doctoraat in patroonherkenning. Geen bewustzijn. Geen inzicht. Geen greintje begrip. Maar o, wat praat het mooi. En daar trappen we dus massaal in. Want het voelt slim. Het klinkt overtuigend. En als iets met droge overtuiging onzin produceert, denken wij mensen graag: “Dit klinkt logisch. Dit weet vast waar het over gaat.”

Ja, AI verslaat de wereldkampioen schaken. Het wint bij scrabble. Het schrijft poëzie in de stijl van Shakespeare én je schoonmoeder. En toch weet het niets. Want kennis vereist begrip, en AI heeft daar nog nooit van gehoord – letterlijk.

We verwarren taal met intelligentie. We denken: wie eloquent spreekt, zal wel iets te melden hebben. Maar AI doet precies wat het geleerd heeft: het voorspelt welk woord waarschijnlijk volgt. Het is een autocomplete op steroïden, geen denkend brein. Wat je leest, is vaak een remix van een blog uit 2009, geschreven door iemand met koffie op zijn toetsenbord en net genoeg deadlinepaniek om briljant te klinken.

En intussen? Gaan wij als denkend mens achteruit.

We worden gemakzuchtig. Kritisch denken? Google het. Originele invalshoek? Laat ChatGPT een voorstel doen. Zelf nadenken? Waarom moeilijk doen als je ook een AI kunt vragen om een “krachtige openingszin met een creatieve insteek en licht ironische toon”?

Ironisch is het zeker.

AI maakt ons efficiënter, ja – vooral in het overslaan van het denkproces. Het reduceert creativiteit tot een prompt en probleemoplossing tot een template. En terwijl wij vrolijk automatiseren, vergeten we dat we zelf ooit ook nog ergens voor dienden: bijvoorbeeld als bron van echte ideeën.

De grootste prestatie van AI is dus niet dat het slimmer wordt dan wij. Het is dat wij enthousiast meewerken aan onze eigen intellectuele uitbesteding. We geven het stuur uit handen aan een systeem dat zijn eigen route niet eens begrijpt.

Dus nee, AI is niet het brein van de toekomst. Het is een briljant gereedschap. Maar als wij blijven doen alsof het een orakel is, worden wij het gereedschap – blind, lui en zonder richting.

Laat AI voorspellen. Laat het ondersteunen. Maar alsjeblieft: laat het denken aan de denkers.

Zolang we geloven dat de chatbot ons begrijpt, zijn we echt dom bezig.

Patrick Petersen RDM MA MSc is AI-expert gericht op businessautomatisering en ondernemer met zijn bureau AtMost(TV), auteur van meer dan twintig prijswinnende boeken over AI, marketing, online tech en maatschappelijke ontwikkelingen, zoals zijn www.handboek.ai. Bovenal is hij docent en spreker.

www.atmost.nl

Volg Marketing Report op LinkedIn!