[Column] Folkert Langeveld: Marketeer, reflecteer!

Jaren geleden volgde ik een training waarin op gegeven moment in de groep aan iedereen gevraagd werd te delen wat zijn of haar slechte eigenschappen waren. Eén voor één gingen we het kringetje af waarbij iedereen hun aandachtspunten deelde. De oefening stopte echter abrupt bij een van de deelnemers. Deze meneer zei: “Ik heb geen idee eigenlijk, ik heb niet echt aandachtspunten denk ik.” En zelfs na aandringen van de trainer (“kom op, iedereen heeft toch wel iets?”) wist deze man geen aandachtspunt van zichzelf te benoemen.

Het was een fascinerend moment, waarvan ik me in eerste instantie afvroeg: waarom wekt dit zo enorm veel weerstand bij mij op? Deze persoon daalde in één klap enorm in mijn achting, maar ik kon niet direct pinpointen waarom. Mijn conclusie was al snel: een gebrek aan zelfreflectie is een gapend gat in iemands karakter. Het is een enorm gebrek als je jezelf niet van een afstand kunt bekijken en in die reflectie je eigen zwakheden kan waarnemen en onder woorden kan brengen.

Het is een groot goed om een (voor zover mogelijk) objectief oordeel te kunnen vellen over jezelf, dat is opgebouwd vanuit een precaire balans tussen hoe je jezelf ziet en hoe anderen jou percipiëren. Want hoe kun je in godsnaam een betere versie van jezelf worden als je de indruk hebt dat je het allemaal wel prima doet?

Eigenlijk is het voor merken niet anders. Ook voor een merk is zelfreflectie onmisbaar. Hoe zien anderen het merk? Komt dat overeen met hoe je dat zelf ziet? Het is een valkuil die je nogal eens tegenkomt bij marketeers. Hoe langer je voor een merk werkt, hoe meer je overtuigd raakt van de kracht van de producten en hoe meer je in een bubbel kan gaan leven. In dat proces kan die ó zo belangrijke zelfreflectie soms langzaam verdwijnen.

Van productmanagers tot marketingdirecteuren, overal kom je dat distortion field tegen waarin je ziet dat mensen doorslaan in het geloof dat hun product daadwerkelijk zoveel beter is dan de concurrentie, dat het merk een love brand is, of dat de producten voor velen een onmisbare plek hebben in ieders leven. Dit distortion field kan er zelfs toe leiden dat merken misstappen kunnen begaan. Een Nederlandse bank die gaat vertellen dat ze het wereldvoedselprobleem gaan oplossen bijvoorbeeld. Of meer recent een zeepwinkel die politiegeweld aan de kaak stelt. Als je reflecteert, als je bewust bent van het beeld dat anderen van je hebben, is dat dan een realistische boodschap? Is dat een beeld wat overeenkomt met hoe consumenten jou zien?

Een passie voor je product is natuurlijk een enorme plus als marketeer, maar het mag nooit in de weg staan van reflectie en een bewustzijn van jouw plek in de wereld als merk.

Dus, marketeers, merken en mensen: reflecteer! Draag je zwakheden als een onderscheiding op je borst. Dwing jezelf om regelmatig uit je eigen distortion field te stappen. Alleen dan kun je groeien; persoonlijk en zakelijk.

---

Folkert Langeveld is Strategy Leader bij MediaCom.